Je hoort wel eens verhalen van erg lastige merries die zich eigenlijk als hengst gedragen. Dit kan vervelende en soms gevaarlijke situaties opleveren. Er kan dan van alles geprobeerd zijn: verschillend voer, training, andere huisvesting, supplementen… Maar het gedrag blijft. Er bestaat dan een kans dat je merrie last heeft een ovariumtumor.  

Een ovariumtumor is een tumor op een eierstok van de merrie, iets wat bij alle diersoorten een zeldzame tumor is. Er bestaan verschillende ovariumtumoren, maar de meest voorkomende is de granulosathecaceltumor. Dit type tumor kan in principe bij iedere merrie voorkomen, maar wordt vooral gezien bij merries tussen de vijf en tien jaar oud. Vaak komt een ovariumtumor maar op één eierstok voor, maar de hormonen die erbij vrijkomen beïnvloeden wel het normale functioneren van beide eierstokken. Wat de oorzaak ervan is, is onbekend.  

Het probleem van deze tumor is dat het testosteron (een mannelijk geslachtshormoon) produceert, waardoor de merrie hengstengedrag of agressief gedrag kan gaan vertonen. Naast het gedrag kan de merrie ook een zware, gespierde ‘hengstennek’ ontwikkelen. Verder kan de tumor de oestruscyclus (vruchtbaarheidscyclus/hengstigheid) beïnvloeden. Hoe dit beïnvloed wordt kan per merrie verschillen. Bij sommige merries wordt de normale cyclus verstoord waardoor ze helemaal niet hengstig worden, terwijl bij andere de tekenen van hengstigheid juist aanhouden. Als de tumor erg groot is, kan dit veel pijn bij de merrie veroorzaken en soms zelfs koliek.  

Op het moment dat er vermoedens zijn van een ovariumtumor, zal de dierenarts rectaal onderzoek doen. Hierbij voelt hij met zijn vingers aan de eierstokken en zal hij bepalen hoe groot ze zijn en welke vorm ze hebben. Als er sprake is van een tumor, zal één eierstok abnormaal groot zijn. Door middel van een echo kan de grootte en de structuur van de tumor worden bekeken. Een ovariumtumor wordt vaak operatief verwijderd, waarbij de tumor meestal met de eierstok uit de buik wordt gehaald. Een andere methode is om het paard liggend, onder algehele narcose, te opereren. Deze methode wordt minder vaak gebruikt vanwege de risico’s van de narcose en er is meer kans op nabloedingen. Er bestaat ook de mogelijkheid om de tumor via een laparoscopische ingreep (kijkonderzoek van de buik) te verwijderen, deze methode heeft voornamelijk voordelen bij kleinere tumoren.  

Na de behandeling zal het gedrag van de merrie vrij snel stabiliseren. Als de andere eierstok intact is en normaal functioneert, zal de merrie weer een normale cyclus krijgen. Dit kan wel enige tijd duren, maar uiteindelijk zul je (in de meeste gevallen) gewoon weer met je merrie kunnen fokken.  

Soms kun je het niet doorhebben als je merrie een ovariumtumor heeft, helemaal als het geen fokmerrie is. Niet alle merries geven namelijk overduidelijke signalen af, geen probleem zou je denken toch? Dat was niet het geval bij het paard We Are, een racepaard in Frankrijk. De merrie werd gediskwalificeerd nadat ze een race had gewonnen. Uit testen die na de race werden gedaan bleek dat de merrie een hoog testosterongehalte in het bloed had, wat dus leek op doping. De eigenaar en de trainer wisten dat ze geen testosteron supplementen had gekregen. Na testen bleek dat het hoge testosterongehalte te wijten was aan een ovariumtumor, maar de race officials ondernamen geen acties. De merrie bleef gediskwalificeerd.