Paarden hebben van nature een instinct die aangeeft of een plant wel of niet giftig voor ze is. Vaak zijn giftige planten ook erg vies, waardoor paarden ze niet zullen eten. Toch kan het soms fout gaan, waardoor het paard wel giftige planten eet.

Een reden hiervoor kan zijn dat een paard onvoldoende toegang heeft tot gras of ander ruwvoer. Het paard heeft honger en kan op zoek gaan naar andere gewassen om te eten, waaronder giftige planten. Een andere reden kan zijn dat de giftige planten zijn verwerkt in hooi of voordroogkuil. Door de bewerking van dit ruwvoer, herkent het paard de planten niet en eet hij deze gewoon op. Vooral bij Jacobskruiskruid is dit een groot risico. Hij kan het dan niet meer herkennen aan de geur doordat het gedroogd is. En deze plant verliest zijn giftige eigenschap niet bij droging. 

Er is een hele lijst aan planten die giftig zijn voor paarden. De meest bekende onder paardeneigenaren is wel het Jacobskruiskruid. De meeste paarden gaan giftige planten uit de weg, maar toch komt het regelmatig voor dat een paarden vergiftigd wordt. Welke symptomen het paard met vergiftiging heeft, hangt af van de plant die hij gegeten heeft. 

Jacobskruiskruid is een wilde plant die veel voorkomt in weiland, wegbermen en natuurlijk grasland. Het heeft gele bloempjes, een paarse stengel en onderaan de stengel vormen de blaadjes rozetten. De plant bevat zeer giftige alkaloïden (giftige verbinding in plantaardige stoffen), die tot onomkeerbare leverschade leiden. Vaak wordt de vergiftiging niet herkend, omdat het zich ophoopt in de lever. Het kan jaren duren voordat er genoeg gif in de lever zit en de lever beschadigd raakt. Uiteindelijk kan de leverschade ervoor zorgen dat het paard overlijdt. In weilanden komen nog andere giftige planten voor zoals Sint-Janskruid en bastaardklaver. Bij vergiftiging door deze twee planten krijgt het paard last van zonnebrand. Bastaardklaver kan daarnaast ook voor leverschade zorgen. 

Een andere beruchte giftige plant is de taxus. Paarden zullen zelf niet zomaar van deze struik gaan eten, maar het kan wel eens voorkomen dat het snoeiafval van de taxus gevoerd wordt. Een paar happen kunnen er al voor zorgen dat het paard binnen een halfuur een hartstilstand krijgt en overlijdt. Ook de buxus is een struik die zeer giftig is, deze kan leiden tot een ademhalingsstilstand. Andere giftige sierplanten zijn de gouden regen, rododendron en laurierkers. Symptomen van deze vergiftigingen variëren van speekselen tot diarree en van koliek tot acute dood. 

Als het om vergiftigingen gaat is voorkomen beter dan genezen. Een behandeling voor vergiftiging door planten komt namelijk vaak te laat, of is niet mogelijk. Zorg voor een goed graslandbeheer en plant geen giftige planten in het bereik van paarden. Wanneer je een weiland gebruikt om te hooien, controleer dan goed op giftige planten zoals jacobskruiskruid. Je wil niet dat dit in het hooi terecht komt. Hooi je niet zelf? Koop dan goede kwaliteit ruwvoer bij een erkend foeragebedrijf. Je kunt bij de leverancier van je hooi vragen of het vrij is van deze planten. Dat kwaliteitskeurmerk kunnen ze geven. Het wordt afgeraden om bermhooi aan je paard te voeren, omdat er veel giftige planten in voor kunnen komen. Ook is het niet verstandig om tuin- en snoeiafval te voeren aan paarden, in verband met de giftige sierplanten die hier in kunnen zitten. 

In het kort: 

• Over het algemeen vermijden paarden giftige planten;
• Symptomen van vergiftiging verschilt per plant;
• Vergiftiging voorkomen is beter dan genezen;
• Zorg voor goed graslandbeheer en goede kwaliteit ruwvoer;
• Voer geen bermhooi en tuinafval.