Het grootste deel van de paardensporters maakt gebruik van zadels. Zadels zijn gemaakt om het rijden voor zowel de ruiter als het paard comfortabeler te maken. Maar je kunt je voorstellen dat het pas echt comfortabeler is als het zadel goed past. Denk maar aan schoenen die niet goed zitten, dat maakt het wandelen niet prettiger. Er kunnen verschillende problemen bij het paard ontstaan door een slecht passend zadel. Een aantal hiervan zullen we in dit artikel bespreken.  

Fysieke problemen
Een slecht passend zadel kan zichtbare problemen geven. Denk hierbij aan schuur- en drukplekken, zwellingen of zelfs open wonden. Maar er kunnen ook allerlei problemen onder de huid ontstaan, iets wat wellicht niet voor iedereen direct zichtbaar is. Paarden kunnen bijvoorbeeld rugpijn krijgen. Omdat het zadel niet goed past, kan er teveel druk uitgeoefend worden op bepaalde spieren in de rug, wat pijn veroorzaakt. Door de pijn zal het paard zijn lichaam niet goed kunnen gebruiken, en misschien eerder zijn rug wegdrukken of bijvoorbeeld met zijn neus in de lucht lopen. Er kan zich ook spieratrofie ontwikkelen, een aandoening waarbij spieren dunner en minder krachtig worden.  

Daarnaast kan het zich uiten in kreupelheid. Zo is er een onderzoek gedaan naar het verband tussen zadels die schuiven (naar links of rechts) en kreupelheid. Er is in totaal gekeken naar 506 werkende sportpaarden. Hiervan was bij 46% aangetoond dat ze kreupel waren of een stijve galop hadden. In 12% van deze gevallen, hadden de paarden een zadel dat schoof. De kreupelheid was voornamelijk in de achterbenen. De onderzoeker zegt: “Gezien deze cijfers, hebben paarden met kreupelheid in het achterbeen en onregelmatigheden in de gangen meer dan 50 keer zoveel kans dat zij een zadel hebben dat schuift in vergelijking met andere paarden.”  

Gedragsproblemen
Op het moment dat een paard ergens pijn heeft, kan hij ons dat niet met woorden vertellen. Paarden uiten hun pijn daarentegen met lichaamstaal en gedrag. Er kunnen verschillende gedragsproblemen ontstaan door een slecht passend zadel. Dit kan tijdens het rijden zijn zoals bokken, steigeren, verzet tonen of bijvoorbeeld weigeren voor hindernissen. Je ziet daarbij dat het paard moeite kan krijgen met verzameling en buiging in zijn lichaam, omdat het zadel hem pijn doet of beperkt in zijn bewegingsvrijheid. Het kan ook zijn dat het paard al gedrag laat zien bij het opzadelen en aansingelen, zoals bijten of singelnijd.  

Zodra je paard dit gedrag vertoont bij het opzadelen en/of rijden, zou je jezelf direct moeten afvragen of het iets fysieks is en of het harnachement in orde is. Laat de rug van je paard controleren door een specialist (zoals een chiropractor of osteopaat) om eventuele fysieke problemen te behandelen. Laat hen, of een andere (zadel)specialist, ook meteen naar het zadel kijken. Mocht het zadel inderdaad niet goed passen, dan is het van belang om uit te zoeken of je het huidige zadel kunt laten aanpassen of dat je een nieuw zadel nodig hebt.

Tips voor het controleren van je zadel
Er zijn een aantal punten waar je aan kunt zien of je zadel past of niet, maar ook aan het gedrag van het paard. Op het moment dat je vermoedt dat het zadel niet goed ligt, of je twijfelt hieraan, laat het dan altijd controleren door een specialist. Zorg bij het controleren van het zadel dat je paard vierkant staat, zodat je een goed beeld krijgt.  

Ligging: Het zadel moet in balans liggen, dus niet naar voren of naar achteren hellen. Het zou ook niet te ver naar voren moeten liggen, dat kan de beweging van de schouders belemmeren. Kijk ook aan de achter- en voorkant van het paard of het zadel niet naar links of rechts valt. 

Lengte: Het zadel zou niet verder moeten komen dan de 18e  (laatste) rib van het paard, dit ligt bij de overgang naar de lendenen.

Bron: http://www.synergistsaddles.com/conformation-and-saddle-fit-part-2/

Boom: Een goed passende boom geeft de schouders bewegingsvrijheid, volgt overal de vorm van de rug en geeft de schoft voldoende vrijheid. Op het moment dat de boom te smal is zal het de neiging hebben achterover te hellen. Bij een te wijde boom zal het zadel juist voorover gaan hellen. Controleer ook of er nog voldoende schoftruimte is terwijl jij op je paard zit, er zouden ongeveer 2 tot 3 vingers tussen de schoft en het zadel moeten passen.  

Kanaal: Er moet voldoende ruimte zijn voor de ruggengraat, zodat deze vrij blijft van druk. Als je onder het zadel door kan kijken, zou de ruggengraat voldoende vrijheid moeten hebben.  

Kussens: De kussens mogen niet te hard zijn opgevuld, je moet er met je duim nog in kunnen drukken. Daarnaast moet het vrij zijn van bobbels, dit kan namelijk voor drukputen zorgen. Als het zadel op het paard ligt, zouden de kussens overal gelijke druk moeten geven. Je kunt dit controleren door je hand onder het zadel door te laten glijden. Voel je op een plek meer druk dan op een andere plek? Dan wordt de druk niet gelijkmatig verdeeld.

Bron: http://www.gevoelvoorpaarden.nl/zadeladvies

Bron onderzoek: http://www.thehorse.com/articles/33671/saddle-study-reveals-high-degree-of-lameness-in-sport-horses 

Bron video: http://www.thehorse.com/videos/30418/does-your-saddle-hurt-your-horse